Stuur
Het stuur van een mountainbike en dat van een racefiets is anders. Een mountainbiker moet stevigheid en balans uit zijn sturen halen en wil dus vooral een sterk en comfortabel stuur. Een racefietser wil zo snel mogelijk over verharde wegen scheuren en heeft dus niet per se stevigheid in zijn stuur nodig. Zijn stuur is dan ook zo ontworpen dat hij er overheen kan hangen en op die manier zo min mogelijk luchtweerstand (ook wel: ‘aerodynamica’) zal ervaren.
Banden
De banden van een racefiets en mountainbike verschillen. Een mountainbike heeft dikkere en bredere banden. Dat is logisch want mountainbikers gaan over een zware, gladde ondergrond waar zij meer grip moeten hebben. Racefietsbanden hebben als enige doel om zo snel mogelijk te zijn, maar toch genoeg grip te behouden. Voor racefietsers zijn er weinig verschillende banden. Vrijwel elke racefietsband heeft hetzelfde profiel en dezelfde dikte. Mountainbikers moeten meer nadenken over de keuze voor banden. Elke fietser heeft een andere voorkeur qua dikte en profiel en moet dus testen en voelen welke combinatie voor hem goed werkt.
Frame
Een ander groot verschil is het frame. Mountainbikes zijn voorzien met een voorvork met meestal één en soms twee veringen. Racefietsen hebben nooit een vering in het frame. Veringen zorgen voor het verlies van snelheid en passen daardoor niet op een racefiets. Op een mountainbike ontkom je op sommige parcours echter niet aan het gebruik van een vering. Daarnaast is het frame van een mountainbike wat robuuster en grover dan dat een racefiets. Ook dit heeft te maken met het feit dat een racefiets streeft naar de minste luchtweerstand.
Remblokken of remschijven?
Racefietsen maken van oudsher gebruik van traditionele remblokken. Mountainbikers moeten regelmatig extreme afdalingen of gevaarlijke elementen omzeilen en moeten dus vaker en agressiever remmen. Zij gebruiken daarom remschijven. Die zorgen ervoor dat je veel sneller tot totale stilstand komt dan met de traditionele remblokken. Echter klopt dit niet in zijn geheel. Zeker tegenwoordig zie je ook dat veel racefietsen zijn uitgerust met zogenaamde remschijven.
Verschil in wielen
Het soort wielen van beide fietsen verschillen erg van elkaar. Waar er bij een racefiets alleen het verschil is met de hoogte van de velg (ook dit i.v.m. luchtweerstand), zijn er bij mountainbikes veel meer aspecten om naar te kijken. Zo gaat het bij mountainbikes niet om de luchtweerstand, maar om de stijfheid en flexibiliteit van de velg. De meest voorkomende wielmaten van mountainbikes zijn 26/27,5/29 inch. Hoe meer bochten het parcours heeft, hoe lager de wielmaat is. Een probleem is dat niet elke wielmaat op elke fiets past. Hierdoor hebben mountainbikers voor elke wielmaat een aparte fiets.